Από το Ζάππειο στο Μέγαρο

του Γιώργου Ζαντιώτη

(το κείμενο αυτό αποτελεί αναδημοσίευση. Αρχική δημοσίευση ΜΑΡΤΙΟΣ 2013)

Αργά το απόγευμα της Δευτέρας 28 Μάη του «σωτήριου» έτους 1979, υπογράφτηκαν στο αίθριο του Ζαππείου Μεγάρου παρουσία «κουστωδίας» επισήμων, τα σχετικά με την προσχώρηση της χώρας μας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες κείμενα.

Το νεοκλασικό ύφος και το κορινθιακού ρυθμού πρόπυλο του κτιρίου, δεν άφηναν αμφιβολίες, ότι ο πολιτικός λόγος που θα ακουγόταν στο εσωτερικό θα ήταν βαρυσήμαντος. Ας θυμηθούμε πως κατέληγαν οι ομιλίες, για να εκτιμήσουμε το βάρος.

α) Ο «εθνάρχης» Κων. Καραμανλής: «Η Ελλάς από σήμερα αποδέχεται οριστικά την ιστορική πρόκληση και την ευρωπαϊκή της μοίρα, διατηρώντας την εθνική της ταυτότητα. Έχουμε εμπιστοσύνη και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. Έχουμε την απόφαση να είμαστε όλοι Ευρωπαίοι, όπως θα έλεγε ο Τσώρτσιλ και όλοι  Έλληνες, όπως θα έλεγε ο Σέλλεϋ. Γιατί, όπως έγραψε ο Ισοκράτης, Έλληνες δεν είναι εκείνοι που γεννήθηκαν στην Ελλάδα, αλλά όλοι εκείνοι που υιοθέτησαν το πνεύμα το κλασικό».

β) Ο Γάλλος υπουργός εξωτερικών Φρ. Πονσέ: «Προς αυτή την Ευρώπη της ελπίδας στρέφεται σήμερα η Ελλάδα. Γνωρίζει όπως είπε και ο μεγάλος ποιητής της Καβάφης, ότι φθάνει η ημέρα που πρέπει να πει το μεγάλο ναι ή το μεγάλο όχι. Στις δύσκολες στιγμές της ιστορίας του, ο ελληνικός λαός είπε το μεγάλο όχι, σ’ εκείνους που ήθελαν να τον υποτάξουν. Σήμερα, γεμάτος αυτοπεποίθηση ο ελληνικός λαός μαζί με τους άλλους της Ευρώπης είναι έτοιμος να πει το μεγάλο ναι για μια Κοινότητα ευημερίας και ελευθερίας».

γ) Ο πρόεδρος της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Ρόϋ Τζένκινς: «Τίποτα δεν επιτυγχάνεται χωρίς προσπάθεια και θυσία αντίθετα, μ’ αυτές τα πάντα είναι εφικτά. Γιατί όπως είπε και ο συνετός Περίανδρος, ένας από τους Επτά Σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας – που αποπειρώμαι να αναφέρω στη μητρική του γλώσσα: “Μελέτη το παν”. Επισφραγίζουμε σήμερα ένα μεγάλο έργο. Ατενίζουμε με πνεύμα αισιοδοξίας τα άλλα μεγάλα έργα που, μαζί, έχουμε να εκπληρώσουμε, για τα επόμενα έτη».

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: ΠΕΝΤΕ ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΕΝΤΕ ΑΔΙΕΞΟΔΑ (ΜΕΡΟΣ Α')

του Γιάννη Περακάκη

ΜΕΡΟΣ Α': ΟΙ ΜΥΘΟΙ για την ΕΕ

Το σημερινό υπέρογκο δημόσιο (κρατικό) χρέος (176% του ΑΕΠ) δεν είναι η αιτία αλλά το σύμπτωμα μιας προβληματικής οικονομικής πορείας, αφού τόσο η αγροτική παραγωγή όσο και η μεταποίηση αποδιαρθρώθηκαν μετά την ένταξή μας στην τότε ΕΟΚ το 1981, όταν εκτέθηκαν σε ανταγωνισμό χωρίς καμία προστασία με τις κατά πολύ ισχυρότερες οικονομίες του ευρωπαϊκού κέντρου. Από τότε αρχίζουν να διογκώνονται τα δημόσια ελλείμματα και το χρέος.Οι κυβερνήσεις μετά το 1981 είχαν αντιληφθεί πολύ καλά αυτό το γεγονός, οι εγκληματικές δεσμεύσεις τους όμως απέναντι στις ευρωπαϊκές ελίτ δεν τους επέτρεπαν άλλο τρόπο αντίδρασης και αποφυγής της λαϊκής δυσαρέσκειας παρά μόνο τον ασύστολο δανεισμό. Τα δάνεια χρηματοδοτούσαν δημόσιες δαπάνες που στη συνέχεια διαχέονταν εν μέρει ως εισοδήματα στην ιδιωτική οικονομία ενώ ένα άλλο μέρος επέστρεφε αυτούσιο στις δανείστριες χώρες μέσω της αγοράς εξοπλισμών και των μεγάλων έργων. Η κρίση του 2008 που δυσκόλεψε τη δανειοδότηση, φανέρωσε τα προβλήματα που κρύβονταν τα προηγούμενα χρόνια αλλά έσπρωχναν σταθερά σε αδιέξοδο. Η  ανισορροπία πλεονασματικού κέντρου - ελλειμματικής περιφέρειας δεν αφήνει πλέον περιθώρια αισιοδοξίας ακόμη και αν γινόταν διαγραφή ολόκληρου του χρέους, το οποίο θα εμφανιζόταν πάλι σε λίγα χρόνια όσο παραμένουμε εντός της ΕΕ.

Η κατάρρευση της ελληνικής παραγωγικής δομής από την μια μεριά αλλά και η επιταχυνόμενη διολίσθηση της ΕΕ προς καθαρά νεοφιλελεύθερες και αντεργατικές πολιτικές αποδομούν πλήρως το επιχείρημα της Ευρώπης των λαών και του παράδεισου της ελευθερίας και της ευημερίας, με δήθεν όχημα το άνοιγμα και τον ανταγωνισμό των αγορών. Ποιοι ήταν λοιπόν οι μύθοι που μας σέρβιραν για την ΕΕ;

1ος μύθος. Τα προϊόντα μας θα βρεθούν σε μια απέραντη αγορά 300 εκατομμυρίων

Τα στοιχεία της καταστροφής της παραγωγικής δομής:

1ο στοιχείο: Το έλλειμμα στο αγροτικό ισοζύγιο και ο μαρασμός της αγροτιάς

Η καταστροφή της γεωργίας από τη στιγμή που μπήκαμε στην ΕΟΚ αποδεικνύεται και από την δραματική επιδείνωσηστο αγροτικό ισοζύγιο (εξαγωγές μείον εισαγωγές) για τρόφιμα, ποτά, καπνό, βαμβάκι, κλπ., σε ολόκληρο το διάστημα μετά την ένταξή μας στην ΕΟΚ.Έτσι, στη περίοδο μετά την μεταπολίτευση και μέχρι την πλήρη ένταξή μας (1974-80), υπήρχε ένα υγιές πλεόνασμα στο αγροτικό ισοζύγιο που έφθανε κατά μέσο όρο τα 45 εκ. δολ. ετησίως. Την περίοδο όμως 1981-85 το πλεόνασμα μετατράπηκε σε σημαντικό ετήσιο έλλειμμα 254 εκ. δολ., το οποίο έφθασε τα 1.860 εκ δολ. το 1997 (τελευταία χρονιά για την οποία δίνει επίσημα στοιχεία η Τράπεζα Ελλάδος).

Η αναλογία του αγροτικού στο εθνικό προϊόν είναι συνεχώς φθίνουσα, (από 29% το 1951 έπεσε στο 7% το 2001), ενώ ο αγροτικός πληθυσμός μειώνεται συνεχώς (47% του συνολικού πληθυσμού το 1951 και 16% το 2000).

Μείωση του αγροτικού πληθυσμού είχαμε και στα μητροπολιτικά κέντρα που όμως δεν επηρέασε την αγροτική παραγωγή τους, η οποία  συνέχισε ν’ αυξάνει με γοργούς ρυθμούς λόγω της μεγαλύτερης παραγωγικότητας, ενώ στην Ελλάδα η αγροτική παραγωγή είναι φθίνουσα.Ενώ δηλαδή ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης της αγροτικής παραγωγής στα μητροπολιτικά κέντρα την προηγούμενη εικοσαετία ήταν περίπου 1,5%, το αντίστοιχο ελληνικό ποσοστό ήταν αρνητικό (-0,2%)! Και αυτό, ενώ την εικοσαετία πριν την ένταξη στην ΕΕ (1961-81) η αγροτική παραγωγή μας αυξανόταν με μέσο ετήσιο ρυθμό 2,7%!

Ανάμεσα στο Διάβολο και τη Βαθιά Γαλάζια Θάλασσα

Αναδημοσιεύουμε το κείμενο του αγωνιστή, πολιτικού αναλυτή/επιστήμονα και εξαίρετου νομικού Δημήτρη Μπελαντή μέλους της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο θεωρούμε σημαντικό για τις τρέχουσες εξελίξεις αποτελώντας μια διαυγή, ριζοσπαστική ανάλυση – παρέμβαση πάνω στα πεπραγμένα και τεκταινόμενα της κυβέρνησης, τους τεράστιους κινδύνους που εγκυμονούνται, χωρίς ωραιοποιήσεις και απλουστεύσεις, που δεν χαρίζεται σε κανένα, ούτε επιχειρεί συμψηφισμούς και τις προϋποθέσεις για μια ριζοασπαστική διέξοδο από τα ασφυκτικά αδιέξοδα στα οποία έχουν οδηγηθεί τα λαϊκά στρώματα από τη θεσμοποιημένη πολιτική των ιμπεριαλιστικών κέντρων των κηδεμόνων «δανειστών» και της εγχώριας ολιγαρχίας αλλά και από τις κυρίαρχες πλάνες.

Γιάννης Δουλφής

Ανάμεσα στο Διάβολο και τη Βαθιά Γαλάζια Θάλασσα

Δημήτρης Μπελαντής RProject 08.05.2015

Μόνο μια ρήξη στην Ελλάδα τώρα με αντινεοφιλελεύθερο-αντικαπιταλιστικό πολιτικό σχέδιο μπορεί να συνεγείρει νέες συνειδήσεις στην Ευρώπη και διεθνώς.

1. Μακρά Προ­λε­γό­με­να

Θα ξε­κι­νή­σω από  το κρί­σι­μο ζή­τη­μα της πο­λι­τι­κής  και πλη­ρο­φο­ρια­κής σύγ­χυ­σης. Αυτό που βιώ­νουν οι πο­λί­τες της Ελ­λά­δας από τις αρχές Φε­βρουα­ρί­ου και μετά, οπότε και επήλ­θε η εκλο­γι­κή νίκη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, είναι αυτό που οι ψυ­χί­α­τροι και ιδιαί­τε­ρα το ρεύμα της Αντι­ψυ­χια­τρι­κής έχουν προσ­διο­ρί­σει ως «σύν­δρο­μο του δι­πλού δε­σμού» («double bind»). Αυτό ση­μαί­νει ότι το παιδί μέσα σε μια οι­κο­γέ­νεια λαμ­βά­νει απο­λύ­τως αντι­φα­τι­κά μη­νύ­μα­τα από τους γο­νείς του, πραγ­μα­τι­κά ή συ­ναι­σθη­μα­τι­κά, τα οποία κα­τα­λή­γουν σε απο­λύ­τως αντί­θε­τα συ­ναι­σθη­μα­τι­κά ή και λο­γι­κά συ­μπε­ρά­σμα­τα. Το παιδί ει­σπράτ­τει ταυ­τό­χρο­να αγάπη και εχθρό­τη­τα, τρυ­φε­ρό­τη­τα και απο­μό­νω­ση. Όπως επι­ση­μαί­νουν οι φο­ρείς του ρεύ­μα­τος της Αντι­ψυ­χια­τρι­κής, αυτή η κα­τά­στα­ση, εφό­σον πα­ρα­τεί­νε­ται, μπο­ρεί να οδη­γή­σει στο απο­τέ­λε­σμα της βα­ριάς ψυ­χι­κής νόσου του παι­διού στην επό­με­νη ζωή του και ει­δι­κό­τε­ρα στη σχι­ζο­φρέ­νεια, τη βα­σί­λισ­σα των ψυ­χι­κών πα­θή­σε­ων (dementia).

Παράδοξα και μύθοι

Του Γιώργου Ζαντιώτη

Σε κάθε χώρα υπάρχει μια κλίμακα καταναλωτικών προτύπων η οποία έχει σχέση με την κλίμακα εισοδημάτων του πληθυσμού της. Οι γενικές παρατηρήσεις δείχνουν πως καθώς ανεβαίνουμε στην κλίμακα των εισοδηματικών επιπέδων, υπάρχουν ορισμένα εμπορεύματα από τα οποία μια αντιπροσωπευτική οικογένεια αγοράζει μεγαλύτερες ποσότητες σε υψηλότερα εισοδηματικά επίπεδα.

Από την άλλη έχουμε μεγάλο αριθμό εμπορευμάτων από τα οποία αγοράζεται λιγότερη ποσότητα σε υψηλότερα εισοδήματα. Πρόκειται για τα λεγόμενα  «κατώτερα αγαθά» ή για κατώτερους τρόπους ικανοποιήσεως μιας γενικής ανάγκης, όπως η τροφή και η ψυχαγωγία.

Αυτά και άλλα πολλά μας λέει η επιφανειακή θεωρία των Αυστριακών που ο Μπουχάριν αποκάλεσε ειρωνικά «Οικονομική Θεωρία του Εισοδηματία». Οι αντιλήψεις οι οποίες συνοψίστηκαν από τον J.B. Clark στην «οριακή παραγωγικότητα του κεφαλαίου» και η επεξεργασία του Βαλρασιανού μοντέλου (Leon Walras) της γενικής ισορροπίας των ανταλλαγών, διαμορφώθηκαν σαν μια προσπάθεια άμυνας απέναντι στον Μαρξισμό. Οι νεοκλασικοί, αν και έδιναν μεγάλη έμφαση στη ζήτηση, δεν ήταν πρόθυμοι να εξετάσουν προβλήματα σχετικά με την κατανομή της αγοραστικής δύναμης μεταξύ των οικογενειών.

Αυτόν τον «δισταγμό» έρχεται προφανώς να ξεπεράσει η «πρώτη φορά αριστερά» του ΣΥΡΙΖΑ με τον ειδικό φόρο στις 500 πλουσιότερες οικογένειες της Ελλάδας, την επαναφορά της έκτακτης εισφοράς  για ετήσια εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ και την καθιέρωση ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ κατ΄ελάχιστον 16%, που θα αποδίδει ετησίως παραπάνω έσοδα (άνω του 1 δισ. ευρώ). Μόνο που αυτό μοιάζει σαν να ενδιαφέρεται κανείς για τις πεντάρες και να αδιαφορεί για τις λίρες.

Τελικά τα μνημόνια φέρνουν ανάπτυξη;

Σημερινές δηλώσεις του κου Σταθάκη: “με τη Συμφωνία του καλοκαιριού, τους δύο επιτυχημένους γύρους διαπραγμάτευσης το φθινόπωρο, την κεφαλαιακή θωράκιση των τραπεζών και την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, ανοίγει ο δρόμος για την ελάφρυνση του μακροπρόθεσμου χρέους και την επιστροφή της οικονομίας σε αναπτυξιακή τροχιά, από το δεύτερο εξάμηνο του έτους”.

​ Δηλαδή τι μας λέει ο καλός υπουργός. Ότι η εφαρμογή του σκληρότερου μέχρι τώρα  μνημονίου (διότι αυτό ακριβώς είναι η συμφωνία του καλοκαιριού​, η "θωράκιση" των τραπεζών και η ολοκλήρωση της αξιολόγησης) φέρνει την ανάπτυξη! Ο υπουργός βέβαια δεν θα έκανε ποτέ την κουταμάρα να υπονοήσει ότι η "ελάφρυνση του μακροπρόθεσμου χρέους" (προσέξτε, όχι η διαγραφή),  δηλαδή ενδεχόμενη μείωση επιτοκίων και παράταση αποπληρωμής, θα ήταν από μόνη της ικανή να βάλει την οικονομία σε αναπτυξιακή τροχιά.  Θα γελούσαν και οι πέτρες.

Όλοι όμως ξέρουμε ότι η κυβέρνηση ισχυρίζεται (και με αυτό το σκεπτικό κατέβηκε στις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου) ότι τα μνημόνια είναι καταστροφικά, η εφαρμογή τους όμως (με πόνο ψυχής βέβαια) είναι μονόδρομος αφού ο Πρωθυπουργός δέχτηκε εκβιασμό και υπέκυψε, μιας και ο λαός δεν του έδωσε εντολή ρήξης με την Ευρωζώνη. Τώρα όμως μαθαίνουμε ότι τα μνημόνια φέρνουν ανάπτυξη!

Στο ίδιο μήκος κύματος και  ο ΠτΔ σε σημερινές του δηλώσεις. Η εφαρμογή των μνημονίων φέρνει ανάπτυξη!
"Διότι μόνο με τη διόρθωση αυτών των λαθών (σ.σ.  εννοεί λάθη των θεσμών) ​και​ οπωσδήποτε με την τήρηση των δικών μας υποχρεώσεων, η ελληνική οικονομία θα αποκτήσει τη σταθερότητα εκείνη και την αναπτυξιακή προοπτική που επιβάλλεται ..."

​Τελικά ρε παιδιά έχω μπερδευτεί. Είναι καλά ή είναι κακά τα μνημόνια; Μπορεί να μας διαφωτίσει κάποιος;​

Γιάννης Περακάκης

Κόκκινη Μηλιά

Του Γιώργου Ζαντιώτη

Με αφορμή το editorial του Γιάννη Μηλιού στο περιοδικό «Θέσεις» που φέρει τον τίτλο «ο Γοργοπόταμος στην Αλαμάνα», δημοσιεύω την εισαγωγή από ένα πόνημα μου σχετικά με την Ε.Ε και το ευρώ γραμμένο τον Ιανουάριο του 2013 για τις ανάγκες μιας σειράς διαλέξεων.

Τώρα που α) ο κατώτατος μισθός στα 751 ευρώ από την επόμενη μέρα και  β) αναλύσεις του τύπου «Το Δημόσιο χρέος στον σύγχρονο καπιταλισμό: το πλαίσιο μιας προοδευτικής πρότασης για την ζώνη του ευρώ”, σαν τα δυο πουλιά του τραγουδιού, το ένα σκοτώθηκε και το άλλο λαβώθηκε, ο  «Βασιλιάς Λαός” δεν πρέπει να μείνει μαρμαρωμένος.

Έγραφα λοιπόν τότε τα εξής:          

«Θα ήθελα να τονίσω, ότι είμαι ο τελευταίος που ξεκινώντας από φιλοσοφική και οικονομική βάση, θα είχα αντίρρηση για ένα κόσμο με ορθό καταμερισμό της εργασίας, δίκαιη κατανομή του πλούτου, περιβαλλοντολογικές ευαισθησίες, ιστορικές αμβλύνσεις, πολιτιστικές, ηθικές, θρησκευτικές και όποιες άλλες ζυμώσεις, που θα παρήγαγαν νομικούς, ηθικούς, οικονομικούς και κυρίως αξιακούς πανανθρώπινους κώδικες. Με αυτή την έννοια θα μπορούσα να είμαι διεθνιστής. Όχι ακραίος φιλελεύθερος ευρωπαϊστής, όπως ο κύριος “μαζί τα φάγαμε” έχει δηλώσει. Και ήταν δήθεν, πρώην αριστερός, πανάθεμά τον!

Οι επιτυχημένες κοινωνικές επαναστάσεις, εθνικές εξεγέρσεις, ανακαλύψεις νέων κόσμων, εφευρέσεις και γενικά ότι έχει ωθήσει τον ανθρώπινο πολιτισμό στην πρόοδο και όχι απλά στην “ανάπτυξη”, έχουν επιτευχθεί όταν ικανοποιούνται συγκεκριμένες συνθήκες. Φιλοσοφικές ιδέες και επιστημονικές ανακαλύψεις αποτελούν το σπόρο. Αναπτύσσονται με τη μορφή ιδεολογιών ή εφευρέσεων όταν υπάρξει το κατάλληλο έδαφος. Αυτό ακριβώς θέλω επιγραμματικά να δείξω στη μικρή ανάλυση που ακολουθεί. Ναι σε μια πανανθρώπινη, - και όχι μόνο ευρωπαϊκή - ένωση, με τα χαρακτηριστικά που έχουν περιγράψει φωτισμένα μυαλά. Όχι  τα αρρωστημένα χρηματοοικονομικά ιερατεία, που βλέπουν τους λαούς, στην καλύτερη περίπτωση, μέσα από  οθόνες μεταβολών χρηματιστηριακών μεγεθών. Και θεωρούν ότι όσο το γράφημά τους έχει ανοδική πορεία, συμβαίνει το ίδιο και στον πραγματικό κόσμο. Μόνο που με αυτόν δεν έχουν καμιά επαφή.

Θέλω όμως να επισημάνω κάτι. Ακούω πολλούς να λένε ότι πρέπει να ασχοληθούμε με το “δάσος”  του προβλήματος.  Κάποιοι απ’ αυτούς το βλέπουν από τις “βουνοκορφές” της Εκάλης και άλλοι πηγαίνουν να το συναντήσουν στο Πέραμα. Μόνο που εκεί δεν έχει δάσος. Το κατέστρεψαν οι εφοπλιστές του Ψυχικού και οι “εργατοπατέρες της μεζονέτας του Γέρακα” (ας με συγχωρήσει το όρνεο, δεν αναφέρομαι σ’αυτό και σε ότι επιτελεί στα πλαίσια των φυσικών νόμων). Και οι δύο πλευρές ισχυρίζονται ότι εργάζονται ανιδιοτελώς και στο όνομα των λαϊκών συμφερόντων. Για τους κάθε λογής “Στουρνάρες”  ή για τους “χρυσούς μπράβους” κατανοεί νομίζω ο καθένας το φιλοσοφικό τους υπόβαθρο.

Θα τα καταφέρει η Αριστερά; Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ-ΜΑΡΣ, η αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ και οι επόμενοι κρίσιμοι μήνες

Πάνος Δαμέλος RProject 26.03.2015

Δυο μήνες μετά τις εκλο­γές, είναι εφι­κτό –αλλά και απα­ραί­τη­το- να βγά­λου­με κά­ποια πρώτα συ­μπε­ρά­σμα­τα τόσο για τον χα­ρα­κτή­ρα της κυ­βέρ­νη­σης, όσο και για τα πο­λι­τι­κά κα­θή­κο­ντα της αρι­στε­ράς, εντός και εκτός ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, στις νέες συν­θή­κες. Οι επό­με­νοι μήνες θα είναι εξαι­ρε­τι­κά κρί­σι­μοι, τόσο για τη δι­καί­ω­ση των αγώ­νων των τε­λευ­ταί­ων χρό­νων και την αλ­λα­γή των υλι­κών όρων δια­βί­ω­σης της ερ­γα­τι­κής τάξης, όσο και μα­κρο­πρό­θε­σμα για την πο­ρεία της αρι­στε­ράς και του ερ­γα­τι­κού-λαϊ­κού κι­νή­μα­τος στη χώρα μας – και συ­νε­πα­κό­λου­θα και στην Ευ­ρώ­πη.

Πλέον θα πρέ­πει να έχουν κα­ταρ­ρεύ­σει και οι τε­λευ­ταί­ες αυ­τα­πά­τες περί «αρι­στε­ρής κυ­βέρ­νη­σης» ή περί ακύ­ρω­σης των μνη­μο­νί­ων εντός του ευρώ και της ΕΕ, με τη θηλιά του χρέ­ους γύρω από το λαιμό του λαού. Η ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, σπεύ­δο­ντας να ανα­γνω­ρί­σει το σύ­νο­λο του χρέ­ους με τη συμ­φω­νία της 20ης Φε­βρουα­ρί­ου, αλλά και δη­λώ­νο­ντας σε όλους τους τό­νους ότι ανή­κου­με στην ΕΕ και ότι έξο­δος από το ευρώ θα ισού­ται με «αμοι­βαία κα­τα­στρο­φή», ου­σια­στι­κά απε­μπό­λη­σε οι­κειο­θε­λώς κάθε δυ­να­τό­τη­τα ακύ­ρω­σης του μνη­μο­νί­ου και αντι­στρο­φής της λι­τό­τη­τας – αυτά δη­λα­δή τα οποία υπο­σχέ­θη­κε και για τα οποία εξε­λέ­γη. Η αντι­στρο­φή της πραγ­μα­τι­κό­τη­τας με τον ισχυ­ρι­σμό ότι δήθεν «ο κό­σμος ψή­φι­σε ευρώ» έχει κοντά πο­δά­ρια: ο κό­σμος ήξερε ότι ο ιδα­νι­κός για να εξα­σφα­λί­σει την πα­ρα­μο­νή στο ευρώ ήταν ο Σα­μα­ράς. Ο κό­σμος ψή­φι­σε για ακύ­ρω­ση των μνη­μο­νί­ων, γνω­ρί­ζο­ντας ότι η θέση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ήταν «καμία θυσία για το ευρώ» ή ότι «το νό­μι­σμα δεν είναι φετίχ», όπως είχε ει­πω­θεί και προ­ε­κλο­γι­κά από τον κ. Τσί­πρα. Το ότι δήθεν ανα­γκά­στη­κε η κυ­βέρ­νη­ση να υπο­γρά­ψει την ανα­γνώ­ρι­ση του χρέ­ους και τη συ­νέ­χι­ση του μνη­μο­νί­ου λόγω του εκ­βια­σμού με τη ρευ­στό­τη­τα, είναι εξί­σου σαθρό επι­χεί­ρη­μα: Γνω­ρί­ζα­με όλοι εδώ και δύο χρό­νια, από το πα­ρά­δειγ­μα της Κύ­πρου, ότι αυτή θα ήταν η αντί­δρα­ση της ΕΚΤ.